Stopy czy mogą być czynnikiem sprzyjającym upadkom?

Zdrowie stóp to istotna kwestia w życiu osób po 60 roku życia. Zły stan stóp dotyczy połowy osób po 65 roku życia, przyczyna tej sytuacji jest złożona. Wraz z wiekiem zwiększa się ryzyko schorzeń takich jak cukrzyca, które mogą przyczyniać się do problemów ze stopami. Zdecydowanie więcej problemów wywołują jednak deformacje kostne (paluch koślawy, płaskostopie poprzeczne), osłabienie mięśni, ograniczenie zakresu ruchu. Wszystkie te zmiany są bardzo ważne, ponieważ badania wykazały istotny związek między „problemami ze stopami” a spadkiem sprawności fizycznej, wyższym ryzykiem upadków, zespołem słabości i obniżoną jakością życia.
Podeszwa stopy jest bogata w mechanoreceptory skórne, które dostarczają informacji do centralnego układu nerwowego o pozycji ciała i pośrednio wpływają na zachowanie równowagi. W związku z tym, dbając o zdrowie skóry i stawów stóp zapewniamy prawidłowy przepływ bodźców czuciowych z podeszwowej powierzchni stóp do mózgu i poprawiamy kontrole równowagi.
Podstawowe badanie stóp
Podstawowe badanie stóp każdy powinien wykonywać samodzielnie co najmniej raz w
miesiącu. Jest ono łatwe, użyteczne i może pomóc w szybkim wykryciu niekorzystnych
zmian w początkowym stadium.
Jak wykonać badanie i na co zwrócić uwagę?
1) Obuwie
- Czy mogą zdjąć i założyć buty i skarpetki bez pomocy?
- Jakiego rodzaju buty noszę (np. wsuwane, sznurowadła, rzep)?
- Jak zużyte jest obuwie? Czy jest odpowiedni sezon na ten typ obuwia?
- Czy noszę skarpetki?
Zawsze powinniśmy nosić skarpetki i stabilne obuwie najlepiej sznurowane.
2) Sprawdź skórę pod kątem następujących elementów: - Higiena (szczególnie brud i wilgoć między palcami)
- Suchość
- Hiperkeratozy (modzele i odciski)
- Szczeliny na skórze
- Wrzody
Skóra zawszę powinna być osuszona, ale nie pergaminowo sucha i z zachowaną ciągłością. Z wszelkimi owrzodzeniami należy natychmiast zgłosić się do lekarza.
3) Sprawdź paznokcie pod kątem: - Pogrubienia
- Wrośnięcia
- Złamania
- Infekcji grzybiczych
Paznokcie wyłączając specjalne okazje powinny być niepomalowane. Ułatwia to kontrolę ukrwienia i pojawienia się ewentualnych zmian grzybiczych. Z wrastającym paznokciem „pierwsze kroki” można skierować do mgr kosmetologii.
4) Zbadaj stopę pod kątem: - Deformacji kości
- Palucha koślawego/młotkowatego/sztywnego
- Stopy płaskiej
- Zachodzących na siebie palców
- Ograniczonego zakresu ruchu
- Bólu i tkliwości stóp
Z wszelkimi zmianami skontaktuj się z fizjoterapeutą lub lekarzem ortopedą. Szereg dolegliwości można skutecznie zmniejszyć np. stosując wkładki do butów.
5) Wykonaj ocenę naczyniowo – neurologiczną: - Czy występuje brak lub ograniczenie wzrostu włosów?
- Czy występuje obrzęk?
- Czy uczucie lekkiego dotyku jest niewyczuwalne?
- Czy temperatura w obu stopach jest taka sama?
- Czy jest wyczuwalne krążenie na naczyniach widocznych przez skórnie na stopie? Jeśli odpowiedź na trzy pierwsze pytania brzmi TAK, a na dwa ostatnie NIE skonsultuj się z lekarzem.
Jak zadbać o stopy?
1) Unikaj palenia.
2) Unikaj wody o ekstremalnych temperatur w kontakcie ze stopami (zbyt gorąco lub zimno).
3) Unikaj chodzenia boso.
4) Codziennie myj stopy i dokładnie je osusz, zwłaszcza między palcami.
5) Codziennie sprawdzaj stopy pod kątem skaleczeń i pęcherzy.
6) Jeśli obcinasz własne paznokcie u nóg, tnij je prosto w poprzek.
7) Sprawdź czy wewnątrz butów nie ma ciał obcych.
8) Noś dobrze dopasowane buty z płaską antypoślizgową podeszwą.
9) Unikaj klapek.
10) Jeśli zauważysz problem ze stopami, skontaktuj się z lekarzem.