Buty element profilaktyki upadków?
Nieodpowiednie buty to zarówno obuwie o cechach niebezpiecznych, jak również obuwie w niewłaściwym rozmiarze. Noszenie nieodpowiedniego obuwia wiąże się z upadkami. Ponad połowa starszych uczestników bostońskiego badania „MOBILIZE” nosiła kapcie, chodziła boso lub w skarpetkach bez butów, kiedy doświadczyła upadku w domu. Kiedy upadki następowały podczas podróży poza domem były głównie związane z noszeniem luźnych laczków lub źle dopasowanych butów bez odpowiedniej fiksacji.
Według zaleceń starsze osoby powinny nosić odpowiednio dopasowane buty zarówno na zewnątrz jak i w domu.
Dopasowanie obuwia
W prawidłowo dopasowanym bucie dla osoby starszej odstęp między palcami a przodem buta powinien wynosić od 10 mm do 15 mm. Zapewniać ma to „dodatkową przestrzeń dla palców podczas chodzenia i po długim staniu przy wysokich temperaturach zewnętrznych”. Odległość ta wynika również ze zwykle występującej rozbieżności między długością prawej i lewej stopy. Rozwiązaniem są rozmiary połówkowe, jednak niewiele firm produkuje takie wyroby.
Pomiary stóp dla właściwego dopasowania obuwia
Obie stopy należy zmierzyć w milimetrach za pomocą suwmiarki obuwniczej. Badany powinien zrelaksowany stać boso, z lekko rozstawionymi stopami i równomiernie rozłożonym ciężarem na obie stopy. Ważne jest, aby pamiętać, że najdłuższy palec niekoniecznie jest pierwszym palcem.
Należy również dokonać pomiaru wewnętrznego rozmiaru obuwia w milimetrach. Celem tego obuwie umieszcza się na twardej, równej powierzchni. Następnie umieszcza się w bucie przyrząd pomiarowy i dokonuje pomiaru zapierając ramiona o nosek i piętę
Obuwie z bezpiecznych materiałów
Materiał, z którego jest wykonana podeszwa i konstrukcja bieżnika może wpływać na współczynnik tarcia o powierzchnię podczas chodzenia, co może wpływać na ryzyko poślizgu. Buty z bardziej miękką podeszwą mogą zaburzać kontrolę równowagi podczas chodu. W związku z tym zaleca się cienką i twardą podeszwą oraz wysoki kołnierz w obuwiu, aby zmniejszyć ryzyko upadku. Wysokość i szerokość zapiętka może wpływać na skłonność do przechylania się stopy na boki na nierównej powierzchni, a także na chód i postawę ciała. W związku z tym powinno nosić się buty dopasowane w pięcie i wyeliminować całkowicie buty na wysokim obcasie.
Te zalecane cechy są pokazane na poniższym rysunku.
W prawidłowo dopasowanym bucie dla osoby starszej odstęp między palcami a przodem buta powinien wynosić od 10 mm do 15 mm. Zapewniać ma to „dodatkową przestrzeń dla palców podczas chodzenia i po długim staniu przy wysokich temperaturach zewnętrznych”. Odległość ta wynika również ze zwykle występującej rozbieżności między długością prawej i lewej stopy. Rozwiązaniem są rozmiary połówkowe, jednak niewiele firm produkuje takie wyroby.
Elementy istotne w obuwiu przy zdeformowanych stopach
Należy zwrócić uwagę, aby buty miały odpowiednią głębokość zwłaszcza jeśli będzie trzeba dodatkowo zastosować wkładkę korekcyjną. Istotna jest również szerokość przodostopia celem pomieszczenia deformacji: palucha koślawego, paluszka szpotawego czy palców młotkowatych.
U osób z silnie osłabionym narządem wzroku pomocna może być teksturowana wkładka wewnątrz buta. Daje ona dodatkowe bodźce sensoryczne, które mogą mieć korzystny wpływ na kontrolę postawy.
Trzeba sprawdzić również sztywność wzdłużną podeszwy buta, wskazuje ona czy podeszwa ugina się pod naciskiem skierowanym pod kątem 90 stopni. Test ten pozwala zaobserwować jak but będzie zachowywał się podczas chodu u osób z osłabionymi mięśniami stóp. Przyjmuje się, że zgięcie grzbietowe stawów śródstopno – paliczkowych jest wymagane do prawidłowego chodu i but powinien uginać się w tym miejscu umożliwiając poruszanie się (patrz rysunek poniżej).
